De laatste jaren is de rente flink gedaald en ligt al tijden rond of onder de nul. Als er over rente wordt gesproken in dit artikel, dan wordt de min of meer risicovrije rente bedoeld. Hiermee bedoel ik de rente op staatsobligaties, zoals bijvoorbeeld die van Nederland of Duitsland. In dit artikel wordt beschreven wat de reden is voor de huidige lage rente en waar u op moet letten in het geval de rente significant stijgt. Welke aandelen en assets zullen het dan goed doen? En welke komen onder druk? Moet u überhaupt nog wel beleggen of moet u het geld op de bankrekening zetten?
Redenen voor de lage rente
Waarom is de rente zo laag? Ik zal vooral op de rente in Europa focussen (de rente in andere ontwikkelde economien zoals die in the VS en Japan is veelal vanwege dezelfde redenen laag). Er zijn verschillende redenen waarom de rente zo laag is tegenwoordig. Hieronder worden enkele belangrijke redenen genoemd, zodat u ook in de toekomst kan begrijpen waarom de rente laag blijft of juist stijgt.
- Lage inflatie
- Economie die hapert
- Crisis veroorzaakt door Covid-19
- Volwassen traag groeiende economie
- Vergrijzing
Zoals je hierboven ziet, worden enkele belangrijke redenen genoemd die een lage rente tot gevolg kunnen hebben. Zo kan de inflatie laag zijn. Prijzen lopen langzaam op en mensen zijn niet bereid meer te betalen voor goederen en diensten. In zo’n geval kan een lagere rente ervoor zorgen dat mensen minder geld op de bank laten staan en juist eerder geneigd zijn leningen aan te gaan en geld uit te geven. Lenen kost geld, maar minder in geval van een lage rente.
Maar ook een economie die hapert heeft vaak een boost nodig. Een lagere rente zorgt ervoor dat mensen en bedrijven weer wat goedkoper geld kunnen lenen. Voor bedrijven betekent dit dat groei goedkoper kan worden gefinancierd. Die heeft een positief effect op de economie op termijn. Een simpel voorbeeld van een haperende economie is natuurlijk de economie ten gevolgen van de Covid crisis. De lockdowns hadden sommige delen van de economie tot een stilstand gebracht waardoor tijdelijk minder geïnvesteerd en uitgegeven werd. Om ervoor te zorgen dat de economie wel enigszins kon blijven draaien, werd de rente door de centrale banken verder verlaagd. Naast bovengenoemde economische redenen die een lage rente tot gevolg kunnen hebben zijn er ook andere redenen zoals bijvoorbeeld de vergrijzing.
Er is meer geld nodig voor pensioen aangezien mensen ouder worden en er komen relatief meer en meer ouderen door een langere levensverwachting. Ouderen hebben vaak minder geld te besteden en de economie wordt meer afhankelijk van hen. Hierdoor is het lastiger voor een economie om hard te groeien en zal de rente minder hard kunnen oplopen aangezien de economie dan nog minder hard zou kunnen groeien. Hogere rentes maken het duurder om geld te lenen en dus te investeren in projecten voor bedrijven.
AANDELEN DEDEN HET GOED MET LAGE RENTES
Aandelen hebben geprofiteerd van lage rentes. In een lage rente klimaat, zijn mensen minder geneigd geld te zetten op de bankrekening. Daar wordt immers amper of geen rente meer uitgekeerd. Mensen willen hun geld laten renderen en (staats)obligaties helpen ook niet mee. Dus men geeft het uit of stopt het in meer risicovolle assets zoals aandelen. Aandelen die het erg goed deden waren aandelen van bedrijven die het moesten hebben van harde groei. Onder de lage rente konden deze bedrijven geld lenen tegen lage kosten om hun groei te financieren. Hierdoor werden de financiële kengetallen van hun projecten aanzienlijk interessanter. Bedrijven die hard kunnen groeien zijn bedrijven uit de ‘nieuwe economie’. Bedrijven zoals Amazon, Facebook en Google maar ook ASML, Tesla, etcetera. Bedrijven die minder profiteren van een lage rente zijn de bedrijven die wat meer in de oude volwassen economieën zitten zoals bijvoorbeeld banken of winkelketens. Ze kunnen natuurlijk ook goedkoper lenen, maar hun markt heeft weinig groeipotentieel. Dus zelfs met een lage rente zullen ze dan niet eens geneigd zijn veel projecten aan te gaan.
HOGERE RENTE OP KOMST?
Dat is vrij lastig te voorspellen. Wat vrij zeker is, is dat de economie en de samenleving langzaamaan uit de Covid periode gaat komen, linksom of rechtsom. We hebben de afgelopen tijd al gezien dat wanneer het beter gaat met Covid, mensen geld willen uitgeven dat ze gespaard hebben tijdens de Covid periode toen niet veel mogelijk was qua toerisme bijvoorbeeld. Het lijkt vrij zeker dat er kortstondige inflatie oplevingen zijn en zullen zijn. Daarnaast is er momenteel een supply chain probleem. Veel goederen en grondstoffen zijn schaars momenteel door de stevig stijgende vraag na lockdowns waar de leverancierskant niet tegenop kan. Als reactie daarop stijgen de prijzen. Dus momenteel zitten we wel in een situatie waarin verwacht kan worden dat de rente wat gaat oplopen. Maar hoeveel? Het is niet de verwachting dat we geraken in perioden van hoge rentes zoals boven de 4-5%. Die tijden lijken voorbij, zeker in Europa. De economie is volwassen en er is met de vergrijzing relatief weinig groei mogelijk. Daarnaast wil de centrale bank, de ECB, ook niet dat de rente en inflatie ver boven de 2% oplopen. Een hoge rente zou ook funest zijn voor de wat minder sterke economieën in Europa zoals die van Italië en Griekenland. Deze economieën gaan gebukt onder hoge schulden. Mocht de rente oplopen, kunnen zij niet makkelijk of niet voldoen aan de verplichtingen.
AANDELEN DALEN OP HOGERE RENTE?
Dat is niet zo heel makkelijk te zeggen. Als de rente heel hard en snel stijgt zul je zeker een shift zien van investeringen weg van de aandelenmarkt richting staatsobligaties en ook gewoon cash. Cryptos zullen er dan ook aan moeten geloven. In zo’n situatie zullen vooral de aandelen die ‘duur’ zijn verkocht worden. Dus aandelen die hard willen groeien en veel geld nodig hebben of gewoon ook al erg hoog zijn gewaardeerd ten opzichte van de winst die ze maken of kunnen maken. Hier vallen ook de tech bedrijven onder.
In het algemeen kan je stellen dat aandelen in bijvoorbeeld de Nasdaq het minder goed zullen doen op een significant stijgende rente. Andere bedrijven zoals bijvoorbeeld supermarkten of ketens als McDonalds verhogen gewoon hun prijzen mee met de inflatie/rente en houden onder aan de streep ook elk jaar evenveel of meer over. Bedrijven die producten maken die veel mensen nodig hebben kunnen vaak de inflatie of hogere rente doorberekenen in hun verkoopprijzen. Maar een Tesla, tja die heeft elk jaar veel geld nodig om te investeren. Als dat geld duur wordt, dan is het lastiger voor hen om hard te groeien en om in de toekomst flinke winsten te maken.
In het algemeen valt te stellen dat als de rente oploopt maar niet extreem naar 4 of 5 %, de aandelenmarkten het best nog redelijk goed kunnen doen. Je zult wel een rotatie zien van hoge groeiaandelen naar wat meer veiligere aandelen die de hogere prijzen makkelijk door kunnen berekenen. Ook zullen bankaandelen floreren aangezien zij bij hogere rentes hogere marges horen en dus hogere winsten haalbaar zijn voor banken zonder meer risico te nemen.
Op het moment dat de rente oploopt kan je wel een kortstondige daling zien in de aandelenmarkten van mensen die bang worden voor eventueel erg hoge rentes en hun geld op de bankrekening zetten of stoppen in veilige obligaties. De obligaties zijn natuurlijk goedkoper geworden ten tijde van hogere rentes. Als je meer rente eist van een obligatie zal de prijs van deze obligatie lager liggen.
CONCLUSIE
De conclusie is dat het onwaarschijnlijk lijkt dat de rentes in de komende 5-10 jaar tot grote hoogte zoals boven de 4-5% zullen oplopen. Het is wel waarschijnlijk dat de rentes wat zullen oplopen. Momenteel ligt die veelal rond de 0% voor Nederland en Duitsland. Deze zou wel richting de 1-2% kunnen maar niet veel hoger aangezien de ECB dit niet zal laten gebeuren en er genoeg redenen zijn om dit niet te verwachten op de middellange of lange termijn. Aandelenmarkten zullen niet instorten op een rentevoet van 1-2%. Er zullen hoogstens wat verschuivingen van kapitaal zijn van hard groeiende bedrijven (zoals tech bedrijven) naar wat meer stabielere bedrijven die minder hoog gewaardeerd staan momenteel.
